Një gur lumi

Nuk do të jetë kurrë e qartë nëse guri ish i lumit apo lumi i gurit ish... Në ish gur lumi, kjo na thotë vendndodhjen por jo përkatësinë...e nëse lumi i gurit ish, kjo na thotë përkatësinë por jo vendndodhjen...E pavarësisht nëse guri ish i lumit apo lumi i gurit ish, të dy ndodheshin në një Botë që kurrë nuk do të qe e plotë...pa një gur a pa një lumë (pa një lumë a pa një gur)...

Një ditë (ose natë) Natyra, me padurimin e saj periodik, që është pjesë e karakterit të saj mistrec, shfryu forcën që i gurgullonte prej kohësh në gji (për dëshmitarët ky proces ishte shpërthimi i një vullkani) duke përvëluar gjithçka gjen përreth e duke nxirë gjithçka ka përpjetë. Para se kjo të ndodhte, për mikpritje (në mungesë të tapetit të kuq) pllakat tektonike i kthyen kurrizin njëra-tjetrës, retë u shpërndanë si maratonomak të frikësuar, pemët shkundën mirë e mirë parzitët dhe të gjithë heshtën në pritje. Pjesë e kësaj mizanskene ishin dhe minjtë për të cilët thuhet se e ndjejnë të parët, sikurse dihet që janë të vetmit që i qëndrojnë aq pranë. Minjë pra, lëvruan për të gjetur skutat e tyre, me shpresën se një ditë temperatura do të normalizohet sërish dhe ata do të kenë ç’të lëpijnë apo të brejnë në këtë mjedis të ri, post katastrofik... Shpërtheu kështu mllefi i Zotave, me forcën e tij të mbinatyrshme (në fakt të natyrshme), duke vjellë ndër të tjera edhe një gur. Në përplasjen e tij të parë me Botën, teksa binte me këmbë në tokë, guri pësoi krisjen e parë, pikërisht aty, në pllajën e malit...

Aty guri ynë pa gurë të tjerë të mëdhenj, të cilët me siguri nuk e dinë se si është klima në këmbët e malit teksa shikojnë prej sëlarti gurët që dergjen atyposhtë, që kanë rënë ose që kanë qenë gjithnjë aty. Ju duken nga lart këta gurë fare të veckël, guralecë, dhe ju ngjallin një kureshtje të pashoq këta të ngjashëm kaq të ndryshëm. Por ka në pllajë edhe disa gurë fushe që ndonjë stuhi apo tufan i ka ngritur prej sëposhtmi në pllajë të malit, dhe të cilët nuk bëjnë tjetër vecse tallen përbuzshëm me këta të ngjashëm të dikurshëm...Por a e dinë vallë këta gurë, të përhershmit (nëse ka) dhe të ngjiturit, se ata qëndrojnë aty lart në kurriz të një morie gurësh të vegjël të bashkuar sëbashku, të shkrirë në një trup të vetëm dhe të kthyer në mal? Sigurisht që nuk e dinë, ose sigurisht që nuk ju intereson ta dinë.

Nuk zgjati shumë dhe guri rrëshqiti në luginë ku e mori lumi (në kuptimin frazeologjik) që kalonte atypari dhe filloi një shtegtim të gjatë mes fushash, pranë kodrash, poshtë malesh, mes luginash, pranë qytetesh dhe shumë vendesh të tjera që ai (guri pra) nuk i kishte parë kurrë duke qenë brenda tokës. Pa gurë të tjerë që me krenari bëheshin shtrat për lumin. Pa nga ata që ndalonin së udhëtuari me rrjedhën e lumit dhe me mendjemadhësi thonin se ata ishin Zotë të udhëtimit të tyre, i cili mbaronte aty, sepse ata kishin vendosur kështu. Ai pa gurë që largoheshin nga shtrati dhe shkonin drejt grumbujve të tjerë të gurëve të panjohur duke u përpjekur t’i përkisnin atyre tashmë dhe duke mohuar ngjyrën dhe përmbajtjen. Por a do të mundin ata ta bënin vërtet këtë gjë?

Ai i hodhi një vështrim trupit të tij: ishte i zi, ai ishte një gur basalti përmabtja e tij prej silici e bëntë të dukej i errët dhe i shëmtuar... Ai pyeti veten se nëse do të dilte fuqishëm nga shtrati i lumit edhe të vraponte drejt gurëve që pushonin në një lëndinë, a do të mundej ai të shkëlqentë si dimant? A do të ish ai gur i malit apo i fushës? Nisur nga vendndodhja mund të quhej lirisht gur i fushës, por a është vendndodhja ajo që na jep përkatësinë? A do të çlirohej dot ky gur vullkanik nga përmbërja e tij, nga ai material që e mbarte me vete, nga ai që i jepte mundësinë të ekzisonte? Ai do të dontë të ishte një gur tjetër, me përmbajtje gëlqerore, mbase të ishte mermer, rubin ose diamant, pse jo? Çfarë kishin më tepër këta gurë të tjerë që vezëllinin prej së largu? Asgjë – mendoi – përveç materialit që i përbën.

Pa veten. Ishte thjesht një tufë silici dhe kaq... Ai e dinte se diamantin do ta kërkonin kudo që të ish fshehur dhe do ta ruanin si sytë e ballit. Do ta shisnin me çmime marramëndëse dhe do të krenoheshin për të. Ndërsa ai, basalti, do të ishte një gur me kosto të ulët, që së fundmi mund të përdorej për të ruajtur karbonin e natyrës dhe asgjë më shumë... Guxoi për një moment të mendonte se tashmë ishte krejt i pavarur, se ai kishte parë shumë më tepër se guralecët e tjerë që ndodheshin në brendësi të kraterit, dhe që nuk kishin mundur të dilnin kurrë në botë. Mendoi se ai dinte shumë më tepër dhe ishte krejt ndryshe...Ndryshe?! Epo një copëz e ndryshme – u përpoq të shfajësohej me mendimin e tij... Por sa ndryshe mund të ishte një copëz e së tërës nga vetë e tëra?

Teksa kishte këto mendime në kokë kuptoi se shtrati i lumit po merrte të tatëpjetën. Po zbrisnin me shpejtësi.  Po afroheshin drejt një pellgu tepër të madh... pa edhe një herë mirë. Ishte oqeani... Lumi këtu mbaronte dhe po i afroheshin përfundimisht oqeanit... Rruga e kishte tretur. Shumë pjesë i kishtë lënë rrugës, në formën e rërës, copëzash më të vogla, apo edhe pa gjurmë... Iu kujtuan guralecët e shumtë bashkëudhëtarë: ata që kishin përfunduar në shtratin e lumit, ata që kishin rënë në humnerë apo kishin humbur në ndonjë shpellë, nën rrënojat e një qytetërimi, në ndonjë kanal modern, kënetë, moçal apo kudogjetkë... Në fund të fundit ç’rëndësi kishte? Një ditë çdo gur do të ndalonte diku. E në mos në ndonjë det, do të ndalonte në ndonjë liqen apo oqean. Pak rëndësi kishte. Një ditë ai do të shpërbëhej gjithësesi. Do të kthehej në rërë, e më pas në pluhur, dhe pluhuri i tij do të shpërndarhej në natyrë duke humbur identitetin e trupit dhe duke i siguruar përjetësinë grimcave të tij... Ju kujtua se guri nuk tretet kurrë plotësisht.  Por ai gjithësesi shpërbëhet – mendoi – Ai thyhet në pafundësi në mënyrë të pandalshme... Hodhi një vështrim sërish vetvetes: vështroi krisjet e para që i vinin nga përpjaljet me Botën, pastaj pa vijat e shkaktuara nga përcëllimi i Diellit. Më pas filloi të numëronte vragat që i kishin ardhur nga goditjet e pafundme, shpesh nga ftohtësia dhe ashpërsia e vetë lumit që e mbante në krah, përplasja me të ngjashmit, largimi i copëzave të trupit të tij që ndiheshin dhe ato të pavarura (ashtu siç kishte bërë ai dikur), e kështu me radhë... A ishte ai tashmë i njëjti me atë gur që ishte në nisje? Sigurisht ai kishte të njëjtën përmbatje me gurin që doli nga vullkani, por në formë dhe në forcë nuk kish të krahasuar... E kuptoi: çdo gjë që i kish ndodhur i kish marrë një copë nga vetja dhe tashmë ai ishte shpërbërë ngadalë. Ishtë një tjetër gur... Por guri nuk tretet – mendoi sërish. A thua se kjo e shpëtonte nga fundi i tij... Ndaloi. Rrjedha e kishte nxjerrë në breg, jo shumë larg nga oqeani. Pra tani ose një tufë tjetër molekulash uji do ta rrëmbente sërish dhe ta çonte aty ku do të prehej me dinjitet, ose do të qelbej ngadalë në dritën e Diellit. Po priste... Asgjë.

Kur thuajse e zuri gjumi nga rrezet e Diellit që po i ngrohnin shpinën, ndjeu diçka që e ngriti fuqishëm...Jo, nuk ishte ëndrra e tij, as energjia e tij e fshehur. Ishte një fëmijë çamarrok që po e shkulte dhunshëm nga shtrati i tij i prehjes. Fëmija u mrekullua me ngjyrën e tij të zezë, që i vinte nga përmbajtja, dhe i habitur me faktin që ai gur nuk kishte ngjyrën e bardhë të guralecëve të tjerë, vendosi ta mbante në dorë, si shenjë triumfi për aftësitë e tij eksploruese. Megjithatë shpejt u lodh (siç lodhen fëmijët) dhe duke menduar se gur të tillë mund të gjente prap (ose mbase gjeti një objekt tjetër argëtimi) goditi fortë me të sipërfaqen e ujit.. Qeshi...’katër takime– iu krenua shokëve të vet – E patë apo jo?’ Duke shpërfilluar faktin se pas takimit të katërt me ujin udhëtimi i gurit mbaroi përgjithnjë. Ai u fundos përfundimisht, për të mos dalë më prej andej... Por çamarrokut aq i bën.  Mori një gur tjetër, ndoshta më shumë apo më pak interesant se ai, dhe vijoi të godasë sipërfaqen e ujit, duke u kujdesur vetëm për krenarinë e tij dhe vëmendjen e shokëve...

Një gur shkoi në fund të oqeanit për të mos u kthyer më kurrë... Por a sillte kjo një problem? Sigurisht që Dielli do të vij çdo mëngjes në orarin e caktuar dhe do të ndërroj turnet me Hënën çdo mbrëmje, sipas një kalendari vjetor të mirëpërcaktuar. Lumi do të vazhdojnë të sorrolatet nëpër botë dhe do të vazhdojë të çlodhet në oqean, duke marë rrugës guralecë të lëmuar, gurë të pagedhur as nga eoriozni i kohës, inerte kulturash, drurë të rënë nga vakti, gjethe të flakura tej, tufa shkurresh, baltën e natyrës, iluzionet e verës, kufoma ëndrrash, kërpudha premtimesh, lule çudibërëse, zogj frikacak për të fluturuar, gëzofe pa trup dhe trupa të vetmuar... gjithcka, thuajse gjithçka... Disa gjallesa do të vazhdojnë të prehen mbi tokë dhe disa nën të...

Megjithatë një mëngjes, një gur vullkanik, i shëmtuar dhe pa shkëlqim, do të mungojë diku...në ndonjë pllajë apo luginë, në shtratin apo sipërfaqen e lumit. Dhe Bota e di se ai, nuk do të kthehet më kurrë.

21 Gusht 2009, 7:36 PM